Waar willekeur goed voor is.
Door Rinze Bos
Inleiding
Een hele goede avond. Ik vroeg mij af waarom de Thorbecke Stichting eigenlijk een student aan het woord laat terwijl er natuurlijk veel interessantere mensen hier in het publiek zitten. De enige redenering die ik daarvoor kon bedenken is dat studenten nu eenmaal de ruimte hebben om te filosoferen over de grotere vraagstukken, zonder gehinderd te worden door enige vorm van praktijkervaring of realiteitszin en dat is natuurlijk best vermakelijk. Eigenlijk ben ik vanavond net als die vriend die al net te lang single is maar wel heel gepassioneerd relatieadvies kan geven. Met die disclaimer in het hoofd ga ik u natuurlijk graag even uitleggen hoe de wereld in elkaar zit
Ik wil graag de Thorbecke Stichting en Thorbecke academie bedanken voor de eer om een paar woorden te mogen spreken aan mensen waar ik een groot gedeelte van mijn leven vooral naar geluisterd en gekeken heb.
Probleemstelling en nuancering
Maargoed ik mag het vanavond met u hebben over de democratie.
Nu was ik niet van plan om mijn spreektijd te vullen met lof voor onze grondwet en ik ga ook niet stellen dat vroeger alles beter was al zou voor beide onderwerpen materie genoeg zijn.
Toch ga ik liever in op een fenomeen dat ik als een bedreiging beschouw voor onze democratie: de afnemende participatie in het politiek debat en dan vooral politiek debat in de samenleving.
Het verwijt dat politiek een spelletje voor de elite is vind ik erg zwaar aangezet door sommige partijen maar negeren wil ik het ook niet. Het enige wat dit fenomeen nog pijnlijker zou kunnen is dat zelfs de tegenstanders van de elite hun aanklacht in het Latijn voeren.
Reeds gepoogde oplossingen
Er zijn een aantal pogingen gedaan om de participatiegraad te verhogen maar met weinig succes als men naar de statistieken kijkt.
Oplossing 1: Mediacratie
De mediacratie moest politiek dichterbij brengen voor zorgt vooral voor een hetze waardoor we nu een jaarlijkse cyclus hebben van de zwartepietendiscussie die tegenwoordig rond augustus alweer losbarst. Ook het migratiedebat kunnen we tegenwoordig elke 2 a 3 jaar aan de hand van een mediagenieke vluchteling voeren. Ik wil daarmee niets afdoen aan de pijnlijke situatie van mensen zonder verblijfstatus maar de manier waarop we het debat in Nederland voeren is ronduit tenenkrommend. Ik zou natuurlijk graag een schuldige aanwijzen voor deze circulaire malaise maar dat zou oneerlijk omdat de rechter kant van de Nederlandse politiek ook zo zijn gebreken kent.
Oplossing 2: Bouwen aan de democratie
Ook hebben we in Nederland sinds geruime tijd de organisatie Prodemos en equivalenten. Bijna volledig gesubsidieerde organisaties die de democratie onderhouden zoals zij zelf stellen. Ik vind dit in de kern een prachtige doelstelling maar ik denk dat democratie er vooral bij gebaat is als we politiek zo weten neer te zetten dat Nederlanders het er uit interesse over gaan hebben en er niet voor naar een cursus hoeven
Persoonlijke noot en begin mogelijke oplossing
Die insteek leidt mij tot de vraag wat mijzelf eigenlijk ooit heeft getrokken tot de politiek.
Voor mij was namelijk de grootste reden dat ik van debat en politiek ben gaan houden het programma het Lagerhuis.Wat een feest van de democratie was dat. De logica van jantje tegen het boerenverstand van keesje met als enige regels dat grappige argumenten dubbel tellen en als je te saai wordt iedereen gaat aftellen. Geen mediatraining waardoor je naar een politiek robot luistert, geen fractiediscipline die je forceert iets anders te zeggen dan je denkt, ook geen overigens consistentie maar bovenal geen wollige taal en jargon.
Maargoed al die aspecten maakte dat ik van jongs af aan geïntrigeerd was door politieke vraagstukken en het hier graag over had, maar wat maakt dan dat mijn spanningsboog voor professionele politiek zo klein is geworden zoals bij veel andere Nederlanders helaas ook t geval is.
Meest aannemelijke oorzaak probleem
Ik denk dat het antwoord hierop veelzijdig is maar hoofdzakelijk met de agendate maken heeft. Als alles belangrijk is, is niets meer belangrijk. Het lijkt Nederlandse politiek aan focus te ontbreken.
Loting
Er zal dus een middenweg gevonden moeten worden om politiek weer overzichtelijk te maken en een agenda op te stellen waardoor je niet meteen afhaakt zonder grote onderwerpen over te slaan. Ik denk dat het daadwerkelijk introduceren van burgers in de politiek daarvoor een of misschien wel de oplossing zou zijn. Niet alleen dat ze aanwezig zijn maar ook dat hun gedachtegang zichtbaar is.
Burgers die geen beroepspolitici zijn kunnen namelijk hun vragen hardop stellen zonder gehoond te worden. Op die manier kunnen zij pluralistische onwetendheidbestrijden en ons meenemen in vragen die we zelf stiekem ook hadden maar niet durfden te stellen omdat wij natuurlijk veel te slim zijn om dingen niet te weten.
Slot
En als ik dan meteen een wat extreem voorstel mag doen, en ik mag dat want ik ben vandaag Jonge Rudolph. Zou ik graag mijn wens om willekeurige burgers te implementeren in de politiek graag combineren met een oplossing voor een ander probleem. Want al sinds de industrialisering strijden er politici voor menselijke arbeidsomstandigheden en mijn klomp breekt als ik dan hoor dat er hier in Den Haag mensen rondlopen die soms meer dan 30 bijbaantjes nodig hebben om rond te komen. Ze worden ook wel senatoren genoemd. Laten we hen verlossen van in ieder geval 1 functie en hen vervangen voor willekeurige burgers. Welke mate van macht en invloed een dergelijk orgaan zou moeten krijgen laat mijn spreektijd niet toe. Mijn enige harde eis is dat Paul Witteman wordt aangesteld als voorzitter omdat vroeger immers alles beter was.